Образовательная политика страны и устойчивость траектории развития системы образования. Мемлекеттің білім беру саясаты және білім беру жүйесінің даму траекториясының тұрақтылығы.

A. Mynbayeva.; N. Anarbek.

Авторы

A. Mynbayeva. Казахский национальный университет им. аль-Фараби
N. Anarbek. Казахский национальный университет им. аль-Фараби

40 45

Ключевые слова:

образовательная политика, политика в области образования, устойчивость системы образования, стратегии развития образования, білім беру саясаты, білім беру саласындағы саясат, білім беру жүйесінің тұрақтылығы, білім беруді дамыту стратегиялары,

Аннотация

В статье систематизирована рефлексия изучения образовательной политики стран мира, которая представлена в виде схемы. В нее включены направления анализа документов; аналитических и экспертных публикаций; публикаций СМИ; научной литературы. Предложены механизмы устойчивости развития образования в стране: механизм равновесия между системой образования и обществом; механизм равновесия между системой образования и национальной экономикой; механизм равновесия между национальной идентичностью системы образования и мировыми тенденциями развития образования; механизм действия закона конкуренции; механизм преемственности образования по вертикали и по горизонтали; механизмы оказания образовательных услуг; механизм ресурсного обеспечения системы образования; механизм государственного регулирования. Рассмотрена политика координации развития образовательных систем и открытый метод координации (ОМК), принятый в Европейском союзе; макропринципы образовательной политики и принципы универсальной мо- дели современной школы. Выстроена схема модели образовательной политики, ориентированной на устойчивость развития системы образования. Компонентная модель включает факторы, влияющие на развития образования и образовательной политики, требование учета интересов личности – общества – государства; саму траекторию развития образования в стране и образовательной политики; принципы, стратегии и основания; механизмы устойчивости; количественные и качественные параметры оценки образовательной политики; и как результат – устойчивость траектории развития системы образования. Статья выполнена в рамках проекта программ фундаментальных исследований №0338/ГФ2 «Исследование образовательной политики Казахстана и стран Европы: сравнительный аспект для развития человеческого капитала и формирования интеллектуальной нации». Мақалада әлем елдеріндегі білім беру саясатын оқып үйрену рефлексиясы сызба түрінде жүйеленген. Оған құжаттарды талдаудың мынадай бағыттары енеді: аналитикалық және сараптамалық жарияланымдар; БАҚ жарияланымдары; ғылыми әдебиеттер. Елімізде білім беруді тұрақтандырудың: білім беру жүйесі мен қоғам арасындағы тепе-теңдік механизмі; білім беру жүйесі мен ұлттық экономика арасындағы тепе-теңдік механизмі; білім беру жүйесіндегі ұлттық сәйкестік және білім беруді дамытудың әлемдік тенденциялары арасындағы тепе-теңдік механизмі; бәсекелестік заңдылықтарының механизмі; білім берудің тік және көлденең сабақтастық механизмі; білімдік қызмет көрсету механизмдері; білім беру жүйесін ресурстармен қамтамасыз ету механизмдері; мемлекеттік реттеу механизмі ұсынылады. Білім беру жүйесін дамытуды үйлестіру саясаты және еуропалық одақта қабылданған ашық үйлестіру әдісі (АҮӘ), білім беру саясатының макроұстанымдары және қазіргі мектептің әмбебап моделінің ұстанымдары қарастырылған. Білім беру жүйесінің тұрақты дамуына бағытталған білім беру саясатының сызба моделі құрастырылған. Құзыреттілік модель білім беру саясатына және білім беруді дамытуға әсер ететін: тұлға-қоғам-мемлекет қызығушылықтарын есепке алу талаптары; елдегі білім беру саясаты және білім берудің траекториясы; ұстанымдар, стратегиялар және негіздемелер; тұрақтылық механизмдері; білім беру саясатын бағалаудың сандық және сапалық параметрлері; нәтиже ретіндегі білім беру жүйесін дамыту траекториясының тұрақтылығы сияқты факторларды ұсынады. Мақала «Қазақстан және Еуропа елдерінің білім беру саясатын зерттеу: адам капиталын дамыту және интеллектуалды ұлт қалыптастыру» тақырыбы бойынша дайындалған №0338 / ГФ2 іргелі зерттеулер жобасы бағдарламасының шеңберінде жазылды.

Библиографические ссылки

1 Щербенко Е.В. Механизмы устойчивого развития экономики отрасли // Режим доступа. – URL : http://www.aspe.spb.ru
2 Ордон У. Приоритеты образовательной политики ЕС: взгляд из Польши http://portalus.ru
3 Васильев А.А. Модели местного самоуправления в зарубежных странах //http://vasilievaa.narod.ru/zhurnal/4.95-13.htm
4 Linsenmann I., Wessels W. Modes of economic governance in the EU. Paper presented at the conference ‘Economic coordination in EMU’ College of Europe, Brugge, 28–29 June 2002.
5 Treaty on European Union. Official Journal C 191, 29 July 1992.
6 Ломакина И. С. Социально-экономические факторы внедрения новых способов управления в образовательную политику ЕС //www.m-economy.ru/art.php?nArtId=2573
7 Отчет о НИР «Исследование образовательной политики Казахстана и стран Европы: сравнительный аспект для развития человеческого капитала и формирования интеллектуальной нации». – Алматы: Қазақ университеті, 2012. – 81 с.
8 Концепция устойчивого развития //http://www.curs.k /koncepcia_ustoichivogo_rasvitia/
9 Мир и Россия /под ред. Т.П. Субботиной. – СПб., 2007
10 Словарь физических терминов. – М., 1990. – 460 с.
11 Анарбек Н. Сравнительное образование в Казахстане: вектор развития //Вестник КазНУ им. аль-Фараби. Серия «Педагогические науки». – 2011. – №3. - С. 43-50.
12 Бегун Т.В. Устойчивое развитие: определение, концепция и факторы в контексте моногородов // Материалы II междунар. науч. конф. (г. Пермь, декабрь 2012 г.). – Пермь: Меркурий, 2012. – С. 158-163.
13 Филонова О., Денисенко В. 2013. Проблемы устойчивого социально-экономического развития муниципальных образований // Режим доступа. – URL : http://www.aspe.spb.ru