Концептуальные подходы к определению сущности понятий интеллектуального потенциала и капитала личности. «Зияткерлік әлеует және тұлға капиталы» ұғымдарының мәнін анықтаудағы тұжырымдамалық тұғырлар.

Аннотация

В статье исследовано соотношение понятий «потенциал», «интеллект», «интеллектуальный потенциал» и «интеллектуальный капитал», «менталитет». Подробно рассмотрены подходы отечественной и зарубежной психологии и педагогики. Акцентировано внимание на казахстанских работах по исследованию различных видов потенциала: личностный, аксиологический, конструктивный, коммуникативный, творческий и другие. В частности, изложены положения научной школы Н.Э. Пфейффер, подробно рассмотрены идеи когнитивной психологии российских авторов. Интеллектуальный потенциал страны накапливается десятилетиями, веками; слу- жит основным средством развития народа, «инструментом» прогресса общества, развития его культуры. тесно связан с познавательной потребностью личности. Интеллектуальный потенциал нации имеет несколько составляющих. В него входят объективные системы, объекты и организации, а также непосредственно субъективные составляющие, совокупность личностных потенциалов. Сущностной основой интеллекта и интеллектуального капитала являются интеллектуальные знания. Все изменения данных знаний приводят к возникновению соответствующих модифицированных форм интеллектуального капитала, которые и является основанием для новых его содержательных характеристик и оценок. Важнейшим элементом и аспектом таких характеристик является структура интеллектуального капитала. Мақалада «әлеует», «зияткер», «зияткерлік әлеует» және «зияткерлік капитал», «менталитет» ұғымдарының арақатынасы зерттелді. Шетелдік және отандық психология және педагогика тәсілдері кеңінен қарастырылды. Әлеуеттің әртүрін зерттеу барысында қазақстандық жұмыстарға баса назар аударылды. Атап айтқанда, Н.Э. Пфейффердің ғылыми мектебі негізге алынды, Ресей авторларының когнитивтік психология идеялары қарастырылды. Зияткерлік әлеует тұлғаның танымдық қажеттіліктерімен тығыз байланысты. Әлеует түрлері – тұлғалық, аксиологиялық, конструктивтік, коммуникативтік, шығармашылық және т.б. Еліміздің зияткерлік әлеуеті бірнеше онжылдықтар, ғасырлар бойы жинақталады; халық, қоғам, мәдениетінің дамуының негізгі құралы ретінде қызмет етеді. Ұлттың зияткерлік әлеуеті бірнеше құрамнан тұрады. Олар – объективті жүйелер, нысандар және ұйымдар, сонымен қатар субъективті құрамдар, тұлғалық әлеуеттер жиынтығы. Әлеует және зияткерлік капиталдың негізгі мәні зияткерлік білім болып табылады. Алынған білімдегі өзгерістер зияткерлік капиталдың сәйкесінше түрлендірілген формаларының туындауына алып келеді, бұл оның жаңа мазмұндық сипаттамаларымен бағаларының негізі.Мұндай сипаттаманың маңызды элементі және аспектісі зияткерлік капитал құрылымы болып табылады.