Психолого- педагогические основы электронной презентации: секреты структурирования и оформления дидактического материала. Электронды презентация жасаудың психологиялық- педагогикалық негіздері: дидактикалық материалдарды жобалау және рәсімдеу құпиялары.

Аннотация

В психолого-педагогической науке рассматривается вопрос, как организовать учебный процесс так, чтобы активизировать мыслительный процесс и помочь качественно освоить обучающимися знания. Ученые выявили, что 80% людей усваивают учебный материал лучше, когда видят наглядно, т.е. зрительно. Педагог, который придерживается в организации учебного процесса закономерностей и принципов дидактической наглядной презентации, добивается лучших результатов, даже при усвоении сложного теоретического материала. При подаче дидактического материала есть свои особенности и психолого- педагогические механизмы зрительного восприятия, активизирующие познавательный процесс обучающихся. В статье рассматриваются особенности оформления дидактической презентации с точки зрения психолого- педагогических закономерностей и принципа обучения – наглядности, т.е. «золотого правила дидактики », предложенного в труде «Дидактика» чешским педагогом Я.А. Коменским. В организации структуры дидактической электронной презентации важно учитывать презентующему в учебном процессе следующие составляющие элементы: визитную карточку, план, время, заголовок рисунка или слайда, ассоциативную картинку, системность и целостность завершенности информации, содержание информации, объем информации, расположение информации на странице. Важно и придерживаться закономерностей зрительного восприятия: фигура и фон, отступ первой строки, ключевые слова, цветовое оформление, анимационные эффекты, шрифты, смена картинок и слайдов,рекомендуемая литература, стратегия вопросов- ответов, педагогические приемы привлечения внимания, поддерживающие активизацию на весь период просмотра (в начале, в середине, в конце), видео- и звуковые материалы. Природа стимуляции обучающихся на занятии отражается в структурированной и логическо–последовательной дидактической электронной презентации, помогающей системно представить весь учебный материал, формируя тем самым системное видение и мышление. Сам процесс порождения чувственного перспективного образа формирует направленность и внутреннюю мотивацию изучаемой темы, направления, течения. Так как готовую презентацию обучающиеся могут в домашних условиях с учетом своих индивидуальных особенностей личности просмотреть, повторить, может проконсультироваться, задать вопросы дополнительно.Игнорирование психолого-педагогических закономерностей в построении структурировании дидактического электронного материла педагогом на занятии может повлиять на результативность и не дать положительных результатов в обучении, так как его наличие на занятии в учебном процессе ориентирует обучающихся на предметную познавательную деятельность, ориентирует на речевую познавательную деятельность и создает вербальный контекст моделирования в целом. Психологиялық-педагогикалық ғылымда когнитивтік теоретиктер ойлау үдерісін белсендіру және білім алушыларға білімді сапалы түрде меңгеруге көмектесу мақсатында оқу үдерісін қалай ұйымдастыру керектігі туралы мәселелерге қызығушылық танытып келеді. Ғалымдар адамдардың 80 %-ның көру арқылы материалды жақсы қабылдайтындығын анықтады. Оқу үдерісін ұйымдастыру барысында дидактикалық көрнекі презентацияның заңдылықтары мен ұстанымдарын ұстанатын педагог қиын теориялық материалды меңгеру кезінде де жақсы нәтижелерге қол жеткізеді. Осылайша, дидактикалық материалды беру кезінде білім алушының танымдық үдерісін белсендіретін көру арқылы қабылдаудың психологиялық- педагогикалық механизмдері мен өзіндік ерекшеліктері бар. Мақалада дидактикалық презентацияны рәсімдеудің ерекшеліктері көрнекі түрде білім берудің ұстанымдары мен психологиялық- педагогикалық заңдылықтары тұрғысынан, яғни чех педагогы Я.А. Коменскийдің «Дидактика » еңбегінде алғаш ұсынылған дидактиканың алтын заңы тарапынан қарастырылады. Дидактикалық электронды презентацияның құрылымын ұйымдастыруда презентация жасайтын тұлға оқу үдерісінің келесі құрамдас бөліктерін ескеруі керек: визит карточкасы, жоспар, уақыт, суреттің немесе слайдтың атауы, ассоциативті бейне, ақпараттың жүйелі және толық түрде аяқталуы, ақпарат көлемі, парақтағы ақпараттың орналасуы. Көру арқылы қабылдаудың заңдылықтарын да ескерген жөн: фигура және фон, алғашқы жолдағы бос жер, негізгі сөздер, түс бойынша рәсімдеу,анимациялық эффектілер, шрифтілер, суреттер мен слайдтарды ауыстыру, ұсынылатын әдебиет, сұрақтар мен жауаптардың стратегиясы, қарау кезінде белсенділікті қолдайтын назар аударудың педагогикалық тәсілдері, бейне және дыбыстық материалдар. Білім берушілерге сабақ барысында стимул берудің табиғаты жүйелі көзқарас пен ойлауды қалыптастыра отырып, барлық оқу материалын жүйелі түрде елестетуге мүмкіндік беретін құрылымдалған және логикалық- тізбекті дидактикалық электронды презентациядан туындайды. Сезімдік перспективті бейне туындату үдерісінің өзі зерттелетінырыптың, саланың, ағымның ішкі мотивациясы мен бағыттылығын қалыптастырады. Өйткені дайын презентацияны білім алушылар өздерінің жеке тұлғалық ерекшеліктерін ескере отырып, үй жағдайында қарап, қайталай алады және жеке жұмыс кезінде студенттің оқытушының жетекшілігімен кеңес алуға, мұқият болмаса немесе басты мәселені ұға алмаса сабақтан тыс уақытта сұрақ қоюға мүмкіндігі бар. Дидактикалық электронды материалды құрылымдау кезінде психологиялық- педагогикалық заңдылықтарды педагогтың ескермеуі нәтижелілікке әсер етуі және оқытуда оң нәтиже бермеуі мүмкін, өйткені оқу үдерісінде оның қолданылуы білім алушыларды заттық танымдық, сөйлеу танымдық қызметке бағыттайды және жалпы модельдеу үдерісінде вербалды мәнмәтін құрайды.