Теории, раскрывающие содержание и выбор методологии этносоциально- педагогических мониторинговых исследований: сравнительный анализ по странам Европы. Этноәлеуметтік-педагогикалық мониторингтік зерттеулердің мазмұнын ашу және әдіснамасын таңдау теориялары

Аннотация

Статья раскрывает опыт Болгарии в области реализации интеркультурного образования. Болгария является многоэтнической страной. Поэтому актуальна проблема интеграции детей этнических меньшинств в государственную систему образования, уменьшения числа рисковых детей, не включенных в формальное образование. Статья состоит из следующих разделов: – Введение; – Модель интеркультурного образования как методология этносоциальных педагогических исследований по мониторингу; – Международные и европейские документы, относящиеся к образованию детей и учеников этнических меньшинств; – Опыт Болгарии; – Стратегическая цель обучения проблемам интеркультурного образования; – Заключение. Каковы критерии качества работы учителя в мультикультурной среде? В статье подробно рассмотрены теории либерализма, мультикультурализма, интеркультурного образования. Проанализированы Европейские и Болгарские документы образования. Описана стратегия и план действий государства по интеграции детей этнических меньшинств в болгарском обществе. Приведены стратегические цели и ожидаемые результаты применения стандарта. Одно из важных направлений реализации стратегии – педагогическая подготовка и повышение квалификации учителей по проблемам интеркультурного образования. Разработаны критерии качества работы учителя в мультикультурной среде: личностные профессиональные критерии; процесс взаимодействия с учениками; процесс обучения и воспитания; внеклассная и внешкольная деятельность; педагогическое взаимодействие с другими педагогическими субъектами. Реализация интеркультурного образования позволяет реализовать право на «образование для всех детей» с учетом государственного и европейского подходов, а также учетом этнических особенностей воспитания личности. Мақалада Болгарияда интермәдени білім беруді жүзеге асыру тәжірибелері туралы айтылады. Болгария көпэтносты ел болып саналады. Сол себепті онда ресми білім беру жүйесіне енбеген тәуекел топтағы балалар санын азайту үшін азқұрамды этностардың балаларын мемлекеттік білім беру жүйесіне кіріктіру мәселесі өзектілік танытып отыр. Мақала құрылымы: – Кіріспе; – этноәлеуметтік-педагогикалық мониторингтік зерттеулердің әдіснамасы ретіндегі интермәдени білім беру моделі; – азқұрамды этностардың балаларының және оқушылардың білім алуына қатысты еуропалық және халықаралық құжаттар; – Болгарияның тәжірибесі; – Интермәдени білім беру мәселесі бойынша оқытудың стратегиялық мақсаттары; Қорытынды. Мультимәдени ортадағы мұғалім жұмысының сапалық өлшемдері қандай? Мақалада либирализм, мультимәдениет, интермәдени білім беру теориялары жан-жақты қарастырылған. Еуропалық және болгарлық білім беру құжаттарына талдау жасалған. Сонымен қатар азқұрамды этностардың балаларын болгар қоғамына кіріктірудің мемлекет тарапынан жасалатын іс-шараларының стратегиясы мен жоспары туралы да айтылады. Стандартты қолданудың стратегиялық мақсаттары мен күтілетін нәтижелері көрсетілген. Педагогикалық дайындық және интермәдени білім беру мәселесі бойынша мұғалімдердің біліктілігін арттыру стратегияны таратудың маңызды бағыттарының бірі ретінде қарастырылады. Мультимәдени ортадағы мұғалім жұмысының: тұлғалық кәсіби өлшемдер; оқушылармен өзара әрекеттестік үдерісі; оқыту және тәрбиелеу үдерісі; сыныптан тыс және мектептен тыс іс-әрекеттер; басқа педагогикалық субъектілермен өзара әрекеттестік сияқты сапалық өлшемдері жасалған. Интермәдени білім беруді тарату мемлекеттік және еуропалық кірістердің есебінен, сонымен қатар тұлғаны этникалық ерекшеліктеріне сәйкес тәрбиелеу тұрғысынан «барлық балаларға білім беру» құқығын жүзеге асыруды көздейді.