МАҚАЛ-МӘТЕЛДЕР – ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ БҰЛАҒЫ

Аннотация

Жас ұрпаққа тәрбие беру мәселесі адамзат тарихында ғасырдан ғасырға ұласып келе жатқан ұлы мақсат, мұраттардың ішіндегі ең бастыларының бірі болып саналады. Мақалада ұлттық құндылығымыз мақал-мәтелдер негізінде болашақ ұрпақтың тұлғалық сапасын бүгінгі ақпараттандыру заманы талаптарына сай арттыру мәселесінің көкейкестілігі баяндалады. Қазақ халқының тереңнен тамыр тартқан, сан ғасырлық болмысының, дүниетану көзқарасының, ақыл-парасатының жемісі ұрпақтан-ұрпаққа мұра болып келе жатқан сөз мәйегі мақал-мәтелдер адам бойына қуат беретін – жол көрсетер дара да сара жол. Берілген мақалада мақал-мәтелдер арқылы рухани бай тұлға тәрбиелеудің құрылымдық-мазмұндық моделі көрсетіледі. Қайырымды, кiшiпeйiл, инабатты, отанcүйгіш, елжанды, мәдениетті, еңбекқор, жoмapт, aдaл бoлy, ұлттық құндылықтарды құрметтеу – мұның бәpi pyxaни құндылық.
Автор бүгінгі заманның өркениетті, прогресшіл бағытына сай адамгершілік қасиеті мол, жан-жақты дамыған, өзгерістерге бейімделгіш, сапалы да саналы түрде білім игеретін, рухани бай тұлғаны қалыптастыруда мақал-мәтелдердің алатын орны, әрі жастардың танымы мен қабілетін дамытуға арқау болатындығын анықтайды. Ы. Алтынсарин, М. Жұмабаев және К.Д. Ушинский секілді ағартушылардың халық педагогикасы ұлттық тәлім-тәрбие беру көзі, даналықтың бірден бір дәйeгі деп баяндайтын тұжырымдары назарға алынады.
Түйін сөздер: мақал-мәтелдер, тәрбие, елжанды тұлға тәрбиелеу, рухани құндылықтар, халықтық педагогика.