Білім берудің мəніне педагогикалық көзқарастар контексі жəне жоғары мектептердің өзгерістер сипаты. Сущность образования в контексте педагогических теорий и изменение функций высшего образования.

Аннотация

Мақалада білім берудің мəніне байланысты көзқарастар сараланып, соның негізінде жоғары мектептің өзгерістері сипатталған. Автор білім беру адамдардың өмірінде жəне кəсіби əрекетінде кездесетін кез келген мəселені шеше алатын интеллектуалды жəне практикалық білік дағдымен қаруландыратындығына тоқталады. Адам білім алу кезінде дамиды жəне өзіндік жетілетіндігіне мəн берген. Білім беру барысында адамдар əртүрлі өмірде кездесетін мəселелерді шешуге бағытталған шығармашылық тəжірибе жинақтайды жəне оның барлығы білім беру мазмұнында көрініс табады. Мақалада əлемдік өркениетке кірігу, жаңа прогрессивті технологияларды қолдану, əлеуметтік-экономикалық даму перспективаларын анықтау қарастырылған.Аталған контексте қазіргі заман университеттік білімнің рөлі, мəні артып отырғандығына баса көңіл аударған жəне оның даму көрсеткіші əлеуметтік қайта құрудың деңгейінің өлшемі деген тұжырым жасайды. Білім беру қоғам өмірінің жаңа сапасының негізін қалайтындығын жəне экономикалық күштің базасы мен маңызды факторы екендігіне мəн берген. Яғни автор қоғамдық қатынастар жүйесіндегі өзгерістер білімге де ықпал ететіндігіне жəне одан мобильділік пен жаңа тарихи кезеңнің міндеттеріне адекватты жауапты талап туындайтынын атап өткен. Сонымен қатар ғылым, білімнің өзгерістері мəдениеттің өзгеруіне алып келгендігіне жəне бұл өзіндік тұрғыдан білім берудің моделін өзгерткендігі айтылған. Автор университет руханилық жəне жоғары мəдениеттіліктің үлгісі мен идеалына бағдарланған, сол себептен университетте мəні бірегей жəне оның идеалды бейнесі сол білімдендіру мекемесінің іс-əрекетінің жоғары нормативті жəне құндылық деңгейімен сипатталады, деген тұжырым жасаған. Қазіргі заманға қоғамның даму деңгейі жоғары білімге жоғары талаптар қойып отырғандығына тоқталып, бүгінгі күні ХІХ ғасырда қалыптасқан университет модельдері ұстанымымен қанағаттандыру мүмкін емес, сондықтанда 90-жылдары классикалық университеттің негізгі қызметі айтарлықтай кеңейіп, қайта түсіндіруді талап етеді дейді. Автор білім берудің мəнін педагогикалық көзқарастар контексінде қарастырып, салыстырмалы талдау жасаған. В статье автор рассматривает сущность образования в контексте педагогических теорий. Подчеркивает, что образование вооружает человека системой интеллектуальных и практических навыков и умений, позволяющих ему решать любые проблемы, возникающие в его жизни и профессиональной деятельности. В процессе получения образования человек развивается и самосовершенствуется. В ходе образования человек накапливает опыт творческой деятельности, необходимый для решения разнообразных проблем жизни и деятельности, и все это отображается в содержании образования. Автор подчеркивает, что в контексте общества знаний развитие системы образования приобретает наиважнейшую роль для обеспечения успешного развития страны. Современная парадигма образования предполагает создание динамично развивающейся системы образования, использующей современные технологии и обеспечивающей достижение целей будущего. В связи с этим меняется модель образования. Таким образом, ранее модели были идеализированными, ориентированными на социальные, культурные и образовательные ценности. Значит уровень развития современного общества предъявляет к высшему образованию более высокие требования, удовлетворить которые с позиций модели университета, сформированной в ХІХ веке, невозможно. Поэтому основополагающие функции классического университета в 90-е гг. ХХ в. подверглись переосмыслению и были значительно расширены. Автор рассматривает развитие модели образования в мире сравнительном аспекте и генезис формирования понятия «классический университет» в контексте философских и педагогических взглядов на сущность образования.