Воспитательный потенциал песенного творчества Шамши Калдаякова. Шәмші Қалдаяқов шығармашылығындағы әндердің тәрбиелік әлеуеті.
Ключевые слова:
традиционная культура, песенное искусство, народное творчество, эстрадная песня, массовая культура, композитор, вальс, любовная лирика, дәстүрлі мәдениет, ән өнері, халық шығармашылығы, ұлттық шығармашылық, эстрадалық ән, бұқаралық мәдениет,Аннотация
Воплощением духовности и мудрости казахского народа является его традиционная культура, а именно, песенное искусство, в котором ярко выражены представления о прекрасном и возвышенном. Песенное искусство казахов корнями уходит в фольклор и народное творчество. Данная статья посвящена одному из ярчайших представителей жанра эстрадной песни Шамши Калдаякову, композитору, личность которого стала знаковой фигурой целой эпохи. Песня же стала главным жанром его творчества, формировавшегося в недрах казахской культуры. Песни Шамши наполнены добротой, душевностью, любовью. Они сразу проникают в душу и сердце
слушателя. Как показывает анализ творчества композитора, Ш. Калдаяков не был синкретическим творцом, не создавал поэтические тексты и не являлся исполнителем своих песен. Вместе с тем то, с какой любовью относится народ к личности и к творчеству Ш. Калдаякова, можно сравнить с почитанием и обожанием, с каким в традиционном обществе относились к салам и сере. Ведь они всегда были истинными
любимцами публики.
Қазақ халқының рухани байлығы мен даналығы – оның дәстүрлі мәдениеті, нақтырақ
айтсақ ғажайыптылық пен асқақтық айқын сезілетін ән өнері болып табылады. Қазақ ән өнерінің түп тамыры фольклор мен халық шығармашылығында жатыр. Мақала эстрадалық ән жанрының жарқын өкілінің бірі, толық бір дәуірдің белгілі тұлғасына айналған, композитор Шәмші Қалдаяқовқа арналған. Ал қазақ мәдениетінің қойнауында қалыптасқан ән, оның шығармашылығының басты жанрына айналды. Шәмші әндері мейірім, руханилық, адамгершілік, сүйіспеншілік, махаббатқа толы.
Ол әндер тыңдаушының жан-жүрегіне бірден ұялайды. Композитор шығармашылығының сараптамасы көрсеткендей, Ш.Қалдаяқов синкретикалық жаратушы болмаған, поэтикалық мәтіндер жазбаған, және де өз әндерінің орындаушысы болмаған. Сонымен қатар, халықтың Ш.Қалдаяқовтың жеке тұлғасы
мен шығармашылығына деген махаббатын дәстүрлі қоғамда сал-серілерге қатысты көрсетілген құрмет пен қадірлеушілікпен салыстыруға болады.
Библиографические ссылки
2 Ерзакович Б. Песенная культура казахов. – Алма- Ата, 1966.
3 Бисенова Г. Песенное творчество Абая. – Алматы, 1999.
4 Байгаскина А. Ритмика казахской традиционной песни. – Алматы, 1991.
5 Каракулов Б. Локальные особенности ладовой организации казахского песенного мелоса. Автореф. дис...к.иск. – Алмат- Ата, 1973.
6 Елеманова С. Казахское традиционное песенное искусство. – Алматы,2000.
7 Амирова Д. Аркинская пеенная традиция: жанрово- стилевая
система // Традиционная музыка Азии. – Алматы, 1966.
9 Сабырова А. Абай и Шакарим: музыкальная эстетика и песенный стиль: автореф. дис...к.иск. – Алматы, 1999.
10 Абдрахман Г. Современное самодеятельное песнетворчество
в казахской музыкальной культуре: автореф. дис...к.иск. – Алма-Ата, 1999.
11 Бердибай А. О некоторых принципах структурирования музыкальной и поэтической системы в песнях казахстанских композиторов // Исполнительское творчество: история и проблемы развития на современном этапе.– Алматы,2002.
12 Омарова А. Эстрадная песня в музыкальной культуре Казахстана. Дипломная работа. – Алматы, 2003.
