Физиканы оқытуда студенттердің құзыреттілігін қалыптастыру мәселелері
DOI:
https://doi.org/10.26577/JES2024v80.i3.016Аннотация
Соңғы жылдары жаһандық мәселелер білім беру жүйесіне айтарлықтай өзгерістер енгізді. Бұл өзгерістердің кейбірі оқу процесіне оң әсерін тигізсе, кейбірі теріс ықпал етті. Мысалы, инновациялық технологиялар мен цифрлық оқыту құралдарын енгізу оқу нәтижелерін жақсартты. Алайда, жаһандану салдарынан пайда болған теріс әсерлер, мысалы, оқушылардың назарын басқа жаққа аударуға және дәстүрлі оқу құндылықтарының жоғалуына әкеліп, олардың оқу мотивациясының төмендеуіне себеп болды.
Осы мақаланың мақсаты – қазіргі жағдайларда физиканы оқыту кезінде оқушылардың пәндік құзыреттіліктерін қалыптастыруға кедергі келтіретін факторларды анықтау. Зерттеу барысында қазақ сыныптарында физиканы әр түрлі жылдар бойы оқытқан 53 мұғалім арасында сауалнама жүргізілді. Сауалнама мұғалімдердің оқушылардың құзыреттілігін қалыптастыру кезіндегі кездесетін қиындықтарын анықтауға бағытталды.
Сауалнама нәтижелері бойынша мұғалімдердің басым көпшілігі оқушылардың пәндік құзыреттілігін қалыптастыруға негізгі кедергі ретінде жаңартылған білім беру бағдарламасына сәйкес әзірленген дидактикалық материалдардың жетіспеушілігін атады. Мұндай ресурстардың болмауы физиканың негізгі ұғымдарын оқытуда айтарлықтай қиындық туғызады және оқушылардың қызығушылығын төмендетеді. Сонымен қатар, зерттеу нәтижелері көрсеткендей, әсіресе шалғай ауылдық аймақтардағы мектептерде оқу құралдарымен және жабдықтармен толық қамтамасыз етілмеуі де оқытудың сапасына едәуір кедергі келтіреді.
Сондай-ақ мұғалімдер оқушылардың оқуға деген ынтасының төмендеуін атап өтті, бұл бірнеше факторлармен байланысты. Атап айтқанда, сандық құралдармен алаңдау және күнделікті өмір мен оқу процесі арасындағы алшақтық оқуға деген ынтаға айтарлықтай әсер етеді. Оқу мотивациясының төмендеуі, сондай-ақ оқу ресурстарының жетіспеушілігі физика пәнінде құзыреттілікті қалыптастыруға үлкен кедергі келтіреді.
Қорытындылай келе, физиканы оқыту сапасын жақсарту және оқушылардың құзыреттіліктерін арттыру үшін бірнеше негізгі мәселелерді шешу қажет. Жаңартылған бағдарламаларға сәйкес дидактикалық материалдарды жаңарту маңызды, сондай-ақ ауылдық аймақтардағы мектептерді қажетті ресурстармен және жабдықтармен қамтамасыз ету керек. Оқушылардың мотивациясын арттыру және оларды оқу процесіне белсенді қатыстыруға бағытталған стратегияларды әзірлеу қосымша оқу жетістіктерін арттыруға мүмкіндік береді.
Түйін сөздер: физика, пәндік құзыреттілік, жаһандану, Болон процесі, жаңартылған білім беру бағдарламасы.
