Салыстырмалы талдау арқылы білім алушылардың жазылым дағдысы мен тілдік саналылығын дамыту
DOI:
https://doi.org/10.26577/JES20258437Аннотация
Шетел тілін оқытуда лингвистикалық және эмоционалдық факторлармен қатар оқытушылар мен білім алушылар арасындағы динамика оқытылатын тілді тиімді оқытуға айтарлықтай әсер етеді. Қазақ тілді білім алушыларға түрік тілін оқыту барысында тілдік ауыспалы, әсіресе ана тілі, білім алушылардың жазылым біліктілігіне әсер ететіні белгілі. Қазақ тілді білім алушылар жазбаша сөз тіркестерінде әдетте ана тілінен туындайтын қателіктерді жасайтындығы байқалады. Салыстырмалы талдау – тіларалық тілдік аспектілерге назар аудару арқылы оқытылатын тілді меңгеруге ықпал ететін және осы мәселелердің шешімі ретінде пайда болған әдіс. Бұл мақалада қазақ тілді студенттердің жазылым біліктілігі мен тілдік санасының дамуына салыстырмалы талдаудың әсері зерттелді. Зерттеу жұмысының мақсатына жету үшін квази-эксперименттік және фокус-топтық сұхбат әдістерін біріктіретін аралас әдіс дизайны қолданылды. Зерттеу тобын Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінде түрік тілін екінші шетел тілі ретінде оқып жатқан А2 деңгейіндегі қазақ студенттері құрайды. Зерттеудің сандық әдісіне 66 студент, ал сапалық әдіс фокус-топқа 20 студент қатысты. Деректерді жинау үшін түрік тілін меңгеру тестінің жазылым бөлігі және жартылай құрылымдық сұхбат нысаны пайдаланылды. Зерттеу нәтижелері SPSS 23 және MaxQDA 24 бағдарламалары арқылы талданды. Зерттеу нәтижелері салыстырмалы талдаудың студенттердің жазылым біліктілігін жақсартқанын және топ пен өлшеудің бірлескен әсері маңызды екенін көрсетті. Сонымен қатар, сәйкес әдіс студенттердің тілдік хабардарлығын, қателерді түсінуін, жазу үдерісі және тіларалық лексика мен грамматиканы білуін арттырды. Сонымен қатар, студенттердің бұл әдіске деген көзқарасы оң болды. Бұл тұжырымдар дұрыс үдерісті пайдаланып оқу материалдарын жасау және оқу жоспарын өзгерту үшін өте маңызды болып табылады.
Түйін сөздер: Салыстырмалы талдау әдісі, жазылым дағдысы, тілдік саналылық, қазақ студенттеріне түрік тілін оқыту, ана тілі.
