Составление прогнозных сценариев устойчивого развития вуза: основные подходы. Жоғары оқу орындарын тұрақты дамытудың болжамдық сценарилерін құрастыру: негізгі тұғырлар.
Кілттік сөздер:
университет, академические свободы, устойчивое развитие вуза, жоғары мектеп, академиялық еркіндік, жоғары оқу орнының тұрақты дамуы,Аннотация
В статье авторы, опираясь на исследования социологов, экономистов и математиков,
установили особенности математического прогнозирования динамических систем и составления прогнозных сценариев развития вуза. Определены связи между основными современными трендами развития вузов для его устойчивости:расширение
академических свобод, внедрение автономии и усиление социальной ответственности. В процессе разработки прогнозов развития системы образования необходимо соблюдать методические принципы и принципы социального прогнозирования. Применение методов математического моделирования к социальным процессам обусловлено повышенным требованием к методологии проведения такого моделирования, традиционно выделяют три направления: линейно-экстраполяционная методология; методология Форсайт, основанная
на коллективной экспертной оценке;методология,основанная на циклично-
генетических закономерностях развития. Также составлены уравнения по показателям, характеризующие академические результаты вуза, которые являются одним из компонентов устойчивого развития вуза и необходимы для разработки реальной системы прогнозирования устойчивого развития вуза в условиях его разгосударствления.
Мақалада әлеуметтану, экономика, математика саласындағы зерттеулерге сүйене жоғары оқу орындарын тұрақты дамытудың динамикалық жүйелері мен болжамдық сценарилері құрастырылған. Жоғары оқу орындарының даму тұрақтылығы үшін қажетті жоғары оқу орындарын дамытудың қазіргі негізгі тренттерінің байланысы айқындалған,
оларға:академиялық еркіндікті кеңейту, автономиялылықты енгізу және әлеуметтік жауапкершілікті жоғарылату жатқызылған. Білім беруді дамыту болжамдарын қалыптастыруда әлеуметтік болжам жасау ұстанымдары мен әдіснамалық ұстанымдарды
басшылыққа алу қажет. Әлеуметтік үдерістерге математикалық үлгілеуді қолдану
үлгілерді жүзеге асырудың әдіснамалық талаптарымен шартталады. Үлгілерді жүзеге
асырудың дәстүрлі үш бағыты бар: сызықтық- экстраполяциялық әдіснама; ұжымдық
сараптық бағалауға негізделген Форсай тәдіснамасы; дамудың циклдік-генетикалық
заңдылықтарына негізделген әдіснама. Сонымен қоса, жоғары оқу орынының тұрақты
дамуының шарты және жоғары оқу орындарын мемлекетсіздендіру жағдайындағы болжаудың шынайы жүйелерін құрастыру негізі ретінде ЖОО-ның академиялық жұмысының нәтижелерін сипаттаудың деңгейлік көрсеткіштері құрастырылды.
Библиографиялық сілтемелер
безопасности // http://today.kz/news/kazakhstan/2015- 06-12/617227-nazarbaev-nazval-polnym-bezobraziem neodnoznacnost-gibeli-sajgakov-v-kazahstane/ Дата доступа 1.09.2015
2 Тодосийчук А.В. Прогнозирование развития системы
образования // Образование в документах.– 2008. – №7. –
С. 15-24.
3 Кушников В.А., Яндыбаева Н.В. Управление образовательным
процессом вуза на основе модели Форрестера//Вестник
Саратовского государственного технического университета.
– №1. – Том 2. – 2011. – С. 176-181.
4 Биекенов К.У. Социальное прогнозирование и проектирование.– Алматы:Қазақ университеті,2012. – 358 с.
5 Анарбек Н., Самадин А. Траектория устойчивого развития
вуза в условиях автономии: содержание понятия // Высшая
школа Казахстана.– 2015. – №4.
6 Отчет о НИР КазНУ им. аль-Фараби за 2014 год. – Алматы:
Қазақ университеті,2015. – 500 с.
