Two sides of the human concept of self-actualization and self-transcendence.

G. A. Kassen.

Авторы

G. A. Kassen. Al-Farabi Kazakh National University

56 39

Ключевые слова:

адаптация, жизненная самореализация, самоактуализация, самотрансценденция, личностные ресурсы, бейімделу, өмірлік өзін-өзі дамыту, өзін-өзі өзектендіру, өзіндік трансценденция, тұлғалық ресурстар,

Аннотация

Cмысл жизни человека состоит не в адаптации к сложным жизненным условиям, а в наиболее полной жизненной самореализации и самоактуализации. Автор обосновывает идею максимального использования потенциала человека путем создания оптимальной окружающей среды. Предполагается, что в образовательном процессе вуза может быть создана оптимальная окружающая среда, формирующая
те качества и особенности личности, которые могли бы стать для неё в будущем опорой для успешной жизненной самореализации. Развитие самоменеджмента – управления собственными личностными ресурсами, поможет человеку стать успешным и самодостаточным. В связи с этим выделяютcя две стороны человеческого концепта – самоактуализация и самотрансценденция. Данные феномены являются внутренними механизмами стремления человека реализовать свои жизненные стратегии, максимально используя свой личностный и профессиональный потенциал. Применительно к сфере образования самоактуализация будущего и реально действующего педагога должна использоваться специалистами в качестве личностного образования, характеризующего мотивационную и эмоциональную сферу, раскрывающего процессы целеобразования, смыслообразующие аспекты личности.

Адам өмірінің мәні күрделі өмірлік жағдайларға бейімделуде емес, неғұрлым толығырақ өмірлік жағдайларда өзін-өзі дамытуы мен өзін-өзі көтермелеу екенін негіздей отырып, автор қолайлы қоршаған орта жасау арқылы адамның әлеуетін толықтай қолдану идеясына тоқталады. Олар ЖОО-ның білім беру үдерісінде адамға өзін сәтті өмірлік жол табуға тірек болатын тұлғалық сапалар мен ерекшіліктерді қалыптастыратын қолайлы орта болады деген ұйғарлым жасалды. Мақалада тұлғалық ресурстарды адамға стресс, дағдарыс, фрустрацияның ықпалын азайтуға, теріс әсерлерді толық жоюға көмектесетін, кейбір ішкі «тіректер» сияқты қойылған міндеттерді шешуде ішкі дайындық пен күш ретінде қарастырады. Сонымен қатар, өзіндік менеджментті дамыту
қажеттілігі туралы айтылады – автордың көзқарасы бойынша, жеке тұлғалық ресурстарды басқару адамға жетістікке жетуге және табысты болуға көмектеседі. Осыған орай автор, адам концептінің екі жағын ажыратады – өзін-өзі дамыту мен өзіндік трансценденция феномені.

Библиографические ссылки

1 Frankl V. Man in search of meaning. – M., 1990. – P. 21-29.
2 Hell L, Ziegler D. The theory of personality (basic provisions, research and application of) – St. Petersburg: Peter kom, 1998 – 608 p.
3 Philosophical dictionary / edited by M. M. Rosenthal, M., 1972, Vol. 2 – P.11.
4 Ozhegov S. I. Dictionary of Russian language – M., 1986 – P.217.
5 Yaroshevsky M. G., Antsyferova L. I. The Development and current state of foreign psychology, M., 1989, 2-nd ed., completed and processed, P. 285 – 288.
6 Leontiev D. A. Self-Realization and intrinsic forces. – M., 1996 – P. 23-28.
7 Rean A. A., Kolominsky Ya. L. Social pedagogical psychology-SPb.: Publishing House «Piter», 2000. – 416p: (Series «masters of psychology»).
8 Mudrik A. V. Introduction in social pedagogics. Training manual. Part 1. Penza, 1994. P.18.
9 Leontiev D. A. The Development of the ideas of self-actualization in the works of A. Maslow // Questions of psychology, №3, 1987. P.16-27.
10 Petrovsky A. V. Psychology of maladaptive personality. M., 1992. P. 43-47.
11 Kon I. S. In search of self. Personality and self-consciousness. M: Politizdat, 1984 – 335 p.
12 Andreeva G. M. Social psychology. Textbook for higher educational institutions. M.. 1998. P.13.
13 Ayzhanova G. K. Self-actualization as a mechanism, the process of development of the personality // Messenger. Almaty:
Abay Almaty state University. A series of Psycho-pedagogical Sciences, №1 (6), 2002, P. 18-23.
14 Vygotsky L. S. Collection of works in 6 T. T. 4. M., 1984. P.14-25.
15 Leont’ev A. N. Activity. Consciousness. Personality, Moscow: Politizdat, 1977 – 304 p.
16 Abulkhanova-Slavskaia K. A. Typology of personality and humanistic approach // Humanistic problems of psychological theory. M., 1995. P.36.
17 Sagautdinova M. S. Pedagogical conditions of formation of readiness of future teachers for professional self-actualization.
Dissertation candidate of Pedagogical Sciences. Almaty, 1999. P.17-23.